حافظه داخلی کامپیوتر یا هر وسیله دیجیتالی که باید بخشی از اطلاعات را در خود نگه دارد دارای اهمیت زیادی است. به همین دلیل متخصصان زیادی در حوزه حافظهها تلاش کردهاند و با ایجاد تغییرات بنیادی در شیوه ساخت و مدیریت آنها باعث شدهاند که سرعت حافظه به چیزی که اکنون میبینیم برسد. در این مطلب قصد داریم ضمن معرفی رم و هارد کامپیوتر ، معروفترین برندهای سازنده و شیوههای تشخیص مقدار حافظه مورد نیاز را به طور کامل توضیح دهیم. پس تا پایان با ما همراه باشید.
معرفی انواع مدلهای رم کامپیوتر
رم کامپیوتر همان حافظه اصلی آن است که وظیفه اجرای برنامهها و حفظ ارتباط میان CPU و هارد را بر عهده دارد. به عبارت دیگر برنامهها پیش از آنکه توسط CPU اجرا شوند باید به رم وارد شده و در نوبت بمانند. در زمان مناسب رم برنامه را برای اجرا به CPU منتقل خواهد کرد. این حافظه از نوع فرار است. یعنی در اثر قطع برق همه اطلاعات خود را از دست میدهد. به همین دلیل بهتر است بلافاصله بعد از ایجاد تغییر در فایلهایتان آنها را ذخیره کنید تا با حافظه رم مشکل پیدا نکنید. این حافظه دارای انواع مختلفی است که در ادامه آنها را معرفی خواهیم کرد.
DDR1
عبارت DDR مخفف کلمه Double Data Rate است که به حافظه امکان انتقال اطلاعات در هر دو لبه بالارونده و پایینرونده پالس ساعت را میدهد. این ویژگی باعث دو برابر شدن نرخ ارسال داده شده و سرعت حافظه را به سرعت CPU نزدیکتر میکرد. بنابراین وقت کمتری از CPU تلف میشد. DDR1 نسل اول از این نوع حافظههاست که در سال 2000 رونمایی شد. این نسل از حافظه رم کامپیوتر باعث کاهش نرخ کلاک و مصرف انرژی و افزایش سرعت حافظه نیز شد.
DDR2
با رشد CPU و دیگر بخشهای مرتبط با حافظه، DDR1 دیگر نمیتوانست به همه درخواستهای پردازنده به موقع پاسخ دهد و همین امر باعث ظهور DDR2 در سال 2003 شد. در این نسخه از حافظهها سرعت کلاک داخلی به نصف سرعت باس داده رسید و بنابراین سرعت کلی رم کامپیوتر دو برابر شده و مصرف انرژی نیز کاهش یافت.
DDR3
در ادامه روند پیشرفت رمهای DDR3 در سال 2007 معرفی شدند. در این نسل از رمها پیشرفت تکنولوژی به کمک رم کامپیوتر آمده و فرکانس کلاک داخلی را به نصف رساند. این امر باعث افزایش دو برابری سرعت حافظه در کامپیوتر شد.
DDR4
هرچند DDR3 به مدت هفت سال پاسخگوی نیازهای کامپیوتری بود، سرانجام شکست را پذیرفته و جایگاه خود را به DDR4 تقدیم کرد. DDR4 نیاز به ولتاژ تغذیه کمتری داشت. فرکانس کاری حافظه و در نتیجه سرعت آن را بالاتر برد و از تکنولوژیهای جدید ساخت تراشه که منجر به بهبود مصرف توان و کاهش اتلاف انرژی میشدند استفاده کرد.
DDR5
اکنون شرکتهای تولیدکننده رم اقدام به عرضه حافظههای DDR5 کردهاند که با بهروزترین تکنولوژیهای موجود ساخته شده است. این حافظه با دو برابر کردن سرعت حافظه آن را یک گام به سرعت پردازنده نزدیکتر کرد. این امر به دلیل استفاده DDR5 از دو باس 32 بیتی بهجای یک باس 64 بیتی است. بهعلاوه ولتاژ کاری این حافظه کمتر شده و بنابراین مصرف انرژی آن تا حد قابل توجهی کاهش یافته است. در ادامه برای اینکه بررسی کلی شما راحتتر باشد، جدول مشخصات حافظههای مختلف رم را آوردهایم.
سرعت کلاک داخلی (مگاهرتز) | فرکانس کاری (مگاهرتز) | نرخ انتقال داده (گیگابایت بر ثانیه) | ولتاژ کاری (ولت) | |
DDR1 | 133-200 | 133-200 | 2.1-3.2 | 2.5-2.6 |
DDR2 | 133-200 | 266-400 | 4.2-6.4 | 1.8 |
DDR3 | 133-200 | 533-800 | 8.5-14.9 | 1.35-1.5 |
DDR4 | 133-200 | 1066-1600 | 17-21.3 | 1.2 |
DDr5 | بزرگتر از 200 | 3200-8400 | 32 | 1.1 |
جدول شماره یک – مشخصات حافظههای مختلف |
معرفی انواع مدلهای هارد کامپیوتر
هارد کامپیوتر همانجایی است که اطلاعات را برای همیشه در دل خود نگه میدارد. به عبارت دیگر زمانی که از حافظه داخلی کامپیوتر صحبت میکنیم منظورمان بیان ویژگیهای هارد است. هارد در آخرین طبقه از سلسله مراتب حافظه قرار دارد و بنابراین دارای بیشترین ظرفیت و کمترین سرعت است. با این حال انواع مختلف آن دارای سرعتها و ظرفیتهای تفاوتی هستند که در ادامه در این باره صحبت خواهیم کرد.
SSD) Solid State Drive)
تکنولوژی ساخت حافظههای SSD مشابه فلش مموریها است. در این نوع از هارد دیگر خبری از دیسک گردان، ترکها و سکتورها نبوده و از حافظههای فلش استفاده شده است. به همین دلیل SSD ها دارای سرعت و مقاومت بالا و تاخیر بسیار کمتری نسبت به دیگر انواع هارد هستند. همچنین هنگام کار صدای کمتری نیز تولید میکنند.
MSATA
MSATA درواقع یک هارد کامپیوتر جداگانه نیست بلکه نوعی از هاردهای SSD است که دارای ابعاد کوچکتر و سرعت بیشتری است. به همین دلیل استفاده از آن در لپتاپهای باریک، مینی کامپیوترها و سرورها بسیار رایج است. هارد SSD با استفاده از کانکتور SATA از این درایور پشتیبانی میکند. وجود این درایور در SSD ها میتواند سرعت آنها را تا 6 گیگابایت بر ثانیه افزایش دهد.
M2
M2 نیز نسل بعدی درایورهای mSATA است که نسبت به آنها دارای سرعت بالاتر و ابعاد کوچکتری است. استفاده از درایور M2 در هارد کامپیوتر کارایی آن را افزایش داده و زمان تاخیرش را کاهش میدهد. به همین دلیل استفاده از این درایور در هاردهای SSD طرفداران بیشتری دارد.
HDD
هارد کامپیوتر HDD قدیمیترین نسل هارد دیسکها است. در هاردهای HDD یک دیسک همیشه چرخان وجود دارد که دارای یک سوزن است. هارد پس از دریافت آدرس خواندن یا نوشتن از حافظه سوزن را روس سکتور موردنظر قرار داده و اطلاعات را میخواند یا مینویسد.
معرفی برخی از برترین برندهای سازنده رم و هارد کامپیوتر
در این بخش از مقاله به سراغ بررسی برندهای مختلف رم و هارد میرویم. پایه و اساس ساخت این حافظهها در همه برندها یکسان است اما ممکن است استفاده از یک فوت کوزهگری خاص آن را به برندی معتبر تبدیل کرده باشد. در ادامه این بخش معروفترین برندهای تولیدکننده رم و هارد را موردبررسی قرار میدهیم.
کورسیر – Corsair
این شرکت آمریکایی فعالیت خود را از سال 1994 آغاز کرد و اکنون به یکی از بزرگترین تولیدکنندگان قطعات سختافزاری کامپیوتر ازجمله رم تبدیل شده است. در سالهای اخیر کورسیر تمرکز خود را بر روی تولید قطعات موردنیاز گیمرها گذاشته است. از معروفترین و بهترین رمهای تولیدی این شرکت میتوان به VENGEANCE LED اشاره کرد که یک رم 16 گیگابایتی با فرکانس 3.2 گیگاهرتز است. هرچند که تخصص اصلی این شرکت تولید رم است اما در میان تولیدات آن میتوان هاردهای باکیفیت و بادوامی را نیز پیدا کرد.
جی اسکیل -G Skill
تاسیس این شرکت به سال 1989 برمیگردد و از همان سالها جی اسکیل تایوانی به یکی از تولیدکنندگان قدرتمند ماژولهای حافظه تبدیل شد. جی اسکیل هدف اصلی خود را افزایش سرعت و کیفیت قرار داده و تاکنون به بخش زیادی از این اهداف دست پیدا کرده است. از معروفترین رمهای تولیدی این شرکت میتوان به تریدن زد اشاره کرد که 8 گیگابایتی بوده و سرعتی 3.2 گیگاهرتزی دارد. علاوه بر رم جی اسکیل در حوزه تولید هارد نیز بسیار فعال است. هاردهای این شرکت در انواع SDD و HDD با ظرفیتهای مختلف عرضه میشوند.
ای دیتا – ADATA
ای دیتا را شاید بتوان معروفترین شرکت تولیدکننده رم دانست. این شرکت تایوانی از سال 2001 فعالیت خود را آغاز کرد و اکنون به یکی از بزرگترین تولیدکنندگان آسیا و جهان تبدیل شده است. این شرکت هاردهای اکسترنال را در انواع طرحها و با قیمتهای متفاوتی عرضه میکند تا مشتریان با هر سلیقه و بودجهای بتوانند خریداری کنند.
توشیبا – Toshiba
نام این شرکت ژاپنی برای کسانی که در حوزه حافظهها فعالیت میکنند چندان غریبه نیست. هاردهایی که این شرکت ارائه میدهد دارای انواع مختلفی هستند و در ظرفیتهای 500 تا 2 گیگابایت عرضه میشود.
کینگستون – Kingstone
این شرکت که از کنار هم قرار گرفتن متخصصان کشورهای مختلف تشکیل شده است، در تولید حافظههای رم و هارد دستی بر آتش دارد. البته به دلیل فروش بالای حافظههای ساخت این شرکت میتوان آن را از صاحبان بازار حافظه دانست. در ایران نیز حافظههای تولید شرکت کینگستون به دلیل ظرفیتهای متنوع، طول عمر بالا و سرعت مناسب طرفداران زیادی دارند.
قیمت برخی از بهروزترین و پرکاربردترین حافظههای هارد و رم در داخل ایران در جدول زیر قرار داده شده است.
نام حافظه رم | ظرفیت | قیمت (تومان) |
G Skill Trident CL16 | 64 گیگابایت | 12300000 |
G Skill Trident CL14 | 16 گیگابایت | 4900000 |
G Skill Ripjaws CL16 | 64 گیگابایت | 10600000 |
G Skill TridentZ CL16 | 16 گیگابایت | 3200000 |
Kingstone HyperX Fury CL15 | 4 گیگابایت | 710000 |
Kingstone Value | 8 گیگابایت | 650000 |
Corsair Vengeance LPX | 32 گیگابایت | 4800000 |
Corsair Vengeance LPX | 8 گیگابایت | 1100000 |
ADATA XPG Dazzle | 64 گیگابایت | 7690000 |
جدول شماره دو – قیمت انواع رم |
نام حافظه هارد | ظرفیت | قیمت |
Toshiba P300 | 2 ترابایت | 1760000 |
Toshiba P300 | 1 ترابایت | 1350000 |
Toshiba V300 | 2 ترابایت | 1610000 |
Toshiba MQ04 | 1 ترابایت | 1450000 |
ADATA Ultimate SU800 | 1 ترابایت | 4330000 |
ADATA XPG SX6000 | 1 ترابایت | 3600000 |
Kingstone A400 | 960 گیگابایت | 3150000 |
جدول شماره سه – قیمت انواع هارد |
چگونه میتوان میزان موردنیاز هارد یا رم کامپیوتر را تشخیص داد؟
میزان موردنیاز برای حافظه رم و هارد کاملا بستگی به نیازهای شما دارد. اینکه شما انتظار چه کاری از کامپیوتر خود دارید و چه برنامههایی را روی آن نصب خواهید کرد میتواند تعیینکننده مقدار هارد یا رم موردنیاز شما باشد. برای هارد کامپیوتر باید حجم برنامههای نصبشده و مقدار فایلهای ذخیره شده را در نظر بگیرید. توصیه میشود که بخشی از فایلهای خود را در هارد اکسترنال ذخیره کنید. چراکه ذخیره همه آنها در کامپیوتر سرعت آن را بهشدت پایین خواهد آورد. اگر از بازیها یا برنامههای سنگین استفاده نمیکنید حجم یک ترابایت برای شما کافی است. در غیر این صورت بهتر است به فکر افزودن یک هارد SSD به لپتاپ خود باشید.
در مورد رم کامپیوتر باید گفت که در حال حاضر کمتر کامپیوتر یا لپتاپی را میتوان یافت که مقدار رم آن زیر 4 گیگابایت باشد. اما اگر آنها را پیدا کردید و قصدی بهجز استفاده از نرمافزارهای خیلی معمولی نظیر آفیس، KMplayer و… را نداشتید، حتما یکی از آنها را خریداری کنید. فقط توجه کنید که در صورت اجرای همزمان چند برنامه بر روی این کامپیوترها احتمال هنگ کردن آنها بهشدت بالاست. برای کاربردهای معمولی رم 4 گیگابایتی شما را راضی خواهد کرد.
اگر دانشجو یا کارمندی هستید که نیاز به نصب نرمافزارهای تخصصی دارید، بهتر است کامپیوترهای با رم 8 گیگابایتی را خریداری کنید. به عنوان مثال بازیهایی نظیر the witcher، batman و بازیهایی با گرافیک متوسط با استفاده از رم 8 گیگابایتی قابل اجرا هستند. اما توصیه ما به گیمرها و گرافیستها نیز استفاده از رم 16 گیگابایت است. گرافیستهایی که به طور همزمان از برنامههایی نظیر فتوشاپ 2020، ایلوستریتور، پرمیوم و دیگر برنامههای گرافیکی آفیس استفاده میکنند، باید از رمهای حداقل 8 گیگی استفاده کنند.
توجه کنید که رم کامپیوتر بالاتر از 16 گیگابایت تاثیری در سرعت کامپیوتر شما نخواهد داشت. ظرفیتهای بالای رم معمولا مخصوص مصارف بسیار خاص و کامپیوترهای قدرتمند با حجم پردازشی بسیار بالاست. بنابراین اگر قصد خرید یک کامپیوتر با رم بالا را داشتید، پیش از اینکه هزینههای اضافه برای خود بتراشید، از یک متخصص کمک بگیرید.
در آینده چه رخ خواهد داد؟
رم و هارد کامپیوتر نیز مثل دیگر بخشهای آن به طور مرتب در حال پیشرفت هستند. ازآنجاییکه سرعت این حافظهها نسبت به سرعت پردازنده بسیار کمتر است، یکی از مهمترین موارد افزایش سرعت آنها است. شاید تکنولوژیهای فعلی ساخت حافظهها نتواند بهخوبی پاسخگوی این نیاز باشد و مجبور به یافتن تکنولوژیهای جایگزین شویم. اما میتوان روند پیشرفت را در تکنولوژی ساخت حافظهها دانست. دومین فاکتور مهم در حافظه ظرفیت آنها است. درباره هارد کامپیوتر حتما افزایش ظرفیت باعث افت سرعت خواهد شد. چراکه برای یافتن اطلاعات در آن باید زمان بیشتری را سپری کرد. بنابراین پژوهشگران به دنبال بهبود الگوریتمهای جستوجو در حافظه و انتقال اطلاعات در آن هستند.
همانطور که گفتیم افزایش ظرفیت حافظههای رم لزوما باعث افزایش سرعت نمیشود. بنابراین حافظههای رم با ظرفیت بالا معمولا برای مصارف خاص ساخته میشوند. علاوه بر اینها مصرف انرژی نیز یکی دیگر از موارد نگرانی است. این موضوع به خصوص در دستگاههای مبتنی بر باتری دارای اهمیت بیشتری است. استفاده از تکنیکهایی نظیر deep sleep میتواند این فاکتور را تا حد زیادی کاهش دهد. توجه کنید که در نسل آینده حافظهها همه جیز به سختافزار منتهی نمیشود. بهبود الگوریتمهای سیستمعامل ، افزایش پهنای باند دادهها و بهبود سیاستهای قرار دادن داده در حافظه خود میتواند سبب پیشرفت حافظهها و افزایش سرعت تعامل با آنها شود.
مطلب خیلی خوبی بود درباره رم